De energietransitie vraagt om een vooruitziende blik. Daar hoort ook samenwerking in de ondergrond bij. Zo is bijvoorbeeld de aanleg van warmtenetten vaak met de vervanging van rioleringen gecombineerd. Zo’n vooruitziende blik is óók bij de aanleg van alle type bodemenergiesystemen nodig!
Voor 2013 was het mogelijk een bodemenergiesysteem te plaatsen zonder dat daarbij rekening met bestaande of toekomstige andere gebruikers van deze duurzame energiebron te houden. Een dergelijke ‘wie het eerst komt wie het eerst maalt’-benadering houdt onvoldoende rekening met een efficiënte benutting van de beschikbare ondergrond, wat zeker op (toekomstige) drukke locaties belangrijk zal zijn.
Een vooruitziende blik
Met een vooruitziende blik gaf in 2013 de AMvB Bodemenergie invulling aan het begrip interferentie, waarbij initiatiefnemers nieuwe bodemenergiesystemen niet alleen moeten registreren, maar ook verplicht zijn om vast te stellen welke ‘thermische’ invloed het nieuwe systeem van al eerder geplaatste bodemenergiesystemen ondervindt, en andersom.
Deze interferentiesystematiek is vandaag de dag een verplicht onderdeel van een melding van een gesloten bodemenergiesysteem bij het bevoegd gezag (de gemeente). Overigens is het vaststellen van de interferentie van belang voor alle bodemenergiesystemen, zowel gesloten als open (WKO) systemen.
Bij grootschalige toepassing van bodemenergie, zoals in nieuwbouwwijken met grondgebonden woningen en appartementsgebouwen kan het op termijn druk worden in de ondergrond. Zeker als de bouwontwikkelingen in verschillende fases plaatsvinden, zal ook met toekomstige gebruikers rekening moeten worden gehouden. Hoe kan in zo’n geval het bevoegde gezag de regie op de ondergrond als duurzame energiebron behouden? Een bodemenergieplan biedt een oplossing!
Waarom een bodemenergieplan?
Met een bodemenergieplan voert de gemeente regie op gebiedsniveau over de voorwaarden en spelregels bij realisatie van bodemgekoppelde warmtepompsystemen. Een gemeente kan bijvoorbeeld een interferentiegebied aanwijzen waarbinnen alle systemen vergunningsplichtig worden en aan de eisen uit het bodemenergieplan moeten voldoen. Naast een interferentiestudie kan een gemeente ook nog andere voorwaarden stellen. Gemeentes kunnen zelf hun bodemenergieplan in lijn brengen met hun visie op het doelmatig gebruik van de ondergrond.
Kwaliteit van een bodemenergieplan
Afhankelijk van de toegepaste bodemenergiesytemen zal in de planvorming de nadruk liggen op het gebruik van open systemen, gesloten bodemenergiesystemen of een mengvorm. Het belangrijkste criterium is, dat voldaan is aan het realiseren van doelmatig gebruik van de bodem. In het algemeen is het daarnaast nuttig om ook harmonisatie van de ontwerpen van individuele systemen te realiseren. Ook zaken als de bodemopbouw, grond- en grondwaterkwaliteit, grondwaterstroming en mogelijk gebiedsspecifieke boorbeperkingen worden in kaart gebracht. Een goede documentatie is erg belangrijk!
Een bodemenergieplan biedt vanuit energieperspectief ook een doorkijk naar de toekomst. Dat betekent dat binnen een te ontwikkelen gebied voor de korte (< 5 jaar) tot middellange termijn (20-25 jaar) en voor de verschillende uitvoeringsvormen van bodemenergie de mogelijkheden en beperkingen onderbouwd worden gekwantificeerd.
Gemeente: Laat een bodemenergieplan maken voor de woonwijk!
Veel gemeenten, maar ook commerciële partijen maken een bodemenergieplan. Op deze wijze is de toepassing van bodemenergie op grote schaal van tevoren goed in kaart gebracht en kunnen we alle gebruikers, nu en in de toekomst, verzekeren van de bodem als duurzame energiebron!
Lees concrete resultaten van gemeente Goes en gemeente Noordenveld. In beide projecten was Groenholland betrokken.